Επιστήμονες από όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αναζητούν τα αίτια της επιδημίας ηπατίτιδας στα παιδιά νεαρής ηλικίας. Αυτή τη στιγμή έχουν καταγραφεί ήδη περισσότερα από 700 περιστατικά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), με τα περισσότερα από αυτά να εντοπίζονται στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία. Στις 27 Μαΐου ο WHO επιβεβαίωσε ότι 9 παιδιά έχουν καταλήξει από τη νόσο, ενώ το 6% του συνόλου των περιστατικών (τουλάχιστον 38 παιδιά) χρειάστηκε μεταμόσχευση ήπατος.

Τα πρώτα περιστατικά ηπατίτιδας ανιχνεύτηκαν στη Μεγάλη Βρετανία, ωστόσο αυτή τη στιγμή ανιχνεύονται κρούσματα σε περισσότερες από 30 χώρες παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία.

Τα περιστατικά αφορούν παιδιά ηλικίας από 1 μηνός έως 16 ετών, ωστόσο η πλειοψηφία των παιδιών που νοσούν είναι κάτω των 5 ετών, σύμφωνα με τον WHO.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι κανένα παιδί δεν έχει θετικές εξετάσεις για τους ιούς της ηπατίτιδας A, B, C, D ή E, κατά συνέπεια η νόσος έχει άλλα αίτια.

Λόγω του μεγάλου αριθμού των περιστατικών, αλλά και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων στα παιδιά, η επιστημονική κοινότητα προσπάθησε από την πρώτη στιγμή να ανακαλύψει τα αίτια του παραπάνω φαινομένου. Όταν αναφέρθηκαν τα πρώτα περιστατικά, οι επιστήμονες προσπάθησαν να ιχνηλατήσουν τις επαφές των παιδιών με σκοπό να διαπιστώσουν αν η ηπατίτιδα έχει ιογενή αιτιολογία. Σύντομα, διαπιστώθηκε ότι η αύξηση αυτή δεν ήταν ένα τοπικό φαινόμενο.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι ένας άλλος κοινός ιός, γνωστός ως αδενοϊός 41, ενοχοποιείται πιθανώς για την επιδημία της ηπατίτιδας. Ο ιός αυτός έχει ανιχνευθεί στην πλειοψηφία των περιστατικών, σύμφωνα με τον WHO.

Η Επιδημία Εξαπλώνεται
Τον Απρίλιο του 2021, το CDC των ΗΠΑ έβγαλε μία ανακοίνωση στην οποία προειδοποίησε ότι παρατηρείται αύξηση των περιστατικών ηπατίτιδας σε παιδιά σε ορισμένες πολιτείες της χώρας.

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους, ένα μεγάλο νοσοκομείο των ΗΠΑ ανέφερε 5 σοβαρά περιστατικά ηπατίτιδας σε παιδιά, εκ των οποίων τα 3 εξελίχθηκαν σε οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Το Φεβρουάριο του 2022 καταγράφηκαν 4 ακόμα περιστατικά ηπατίτιδας σε παιδιά. Όλα τα παραπάνω περιστατικά είχαν θετικές εξετάσεις για τον αδενοϊό 41.

Στις 5 Απριλίου, η Μεγάλη Βρετανία ενημέρωσε τον WHO για 10 περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά στην κεντρική Σκωτία. Λίγες εβδομάδες αργότερα, τα περιστατικά της νόσου είχαν φτάσει τα 74. Αρκετά από τα παιδιά αυτά είχαν θετικές εξετάσεις για τον αδενοϊό 41.

Σε όλα τα παιδιά που παρουσίασαν ηπατίτιδα έγιναν εξετάσεις και για τον SARS-CoV-2, ωστόσο ελάχιστα από αυτά είχαν μολυνθεί με αυτό τον ιό. Κατά συνέπεια, αυτή τη στιγμή η εμφάνιση της ηπατίτιδας δεν φαίνεται να συνδέεται με αυτή τη λοίμωξη.

Συμπτώματα της Ηπατίτιδας
Τα τυπικά συμπτώματα της ηπατίτιδας περιλαμβάνουν πυρετό, αίσθημα κόπωσης, απώλεια της όρεξης, ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος, σκουρόχρωμα ούρα, αρθραλγίες και ίκτερο.

Στην παρούσα επιδημία της ηπατίτιδας στα παιδιά έχουν αναφερθεί, ωστόσο, αρκετά περιστατικά που παρουσίασαν διάρροια και ίκτερο χωρίς πυρετό. Η διάρροια είναι ένα σύμπτωμα που εμφανίζεται συχνά σε παιδιά αυτής της ηλικίας, καθώς μπορεί να αποδίδεται σε αρκετά διαφορετικά αίτια. Ωστόσο, ο ίκτερος είναι σχετικά σπάνιο σύμπτωμα σε μικρά παιδιά, επομένως κάθε παιδί που έρχεται στα επείγοντα με αυτή την κλινική εικόνα θα πρέπει να εξετάζεται για ηπατίτιδα.

Τι είναι οι Αδενοϊοί;
Οι αδενοϊοί είναι μία μεγάλη οικογένεια ιών που μπορεί να μολύνουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τα ζώα. Οι αδενοϊοί έχουν λάβει το όνομά τους από τον ιστό που απομονώθηκαν για πρώτη φορά και συγκεκριμένα τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις των αμυγδαλών. Σήμερα, έχουν απομονωθεί συνολικά 7 διαφορετικά είδη αδενοϊών και κάθε είδος χωρίζεται σε διαφορετικούς οροτύπους, κάτι αντίστοιχο με τις παραλλαγές του SARS-CoV-2 ή άλλων κορονοϊών.

Οι αδενοϊοί τυπικά προκαλούν ήπια συμπτώματα στον άνθρωπο. Ορισμένοι από αυτούς μπορεί να προκαλέσουν αναπνευστικά συμπτώματα, άλλοι προκαλούν επιπεφυκίτιδα, ενώ συγκεκριμένοι αδενοϊοί έχουν ενοχοποιηθεί για περιστατικά γαστρεντερίτιδας.

Στα περισσότερα παιδιά ή ενήλικες με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, οι αδενοϊοί δεν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα και η λοίμωξη υποχωρεί εντός 1-2 εβδομάδων. Η ηπατίτιδα έχει καταγραφεί αυτή τη στιγμή ως σπάνια επιπλοκή της λοίμωξης με τους παραπάνω ιούς.

Καθώς ορισμένα από τα εμβόλια της COVID-19 που χορηγήθηκαν είχαν βασιστεί σε αδενοϊούς, αρκετοί αναρωτήθηκαν αν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στα εμβόλια και τα περιστατικά ηπατίτιδας. Ωστόσο, κανένα από τα παιδιά που παρουσίασαν ηπατίτιδα δεν είχε εμβολιαστεί για την COVID-19. Επιπλέον, τα εμβόλια που έχουν βασιστεί στην τεχνολογία των αδενοϊών χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο είδος του ιού που δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί.

Αδενοϊός 41
Αν και ο αδενοϊός 41 έχει ανιχνευθεί στην πλειοψηφία των περιστατικών, αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε μέσω ποιου μηχανισμού ή γιατί προκαλεί ηπατίτιδα στα παιδιά. Μάλιστα, ο WHO δεν έχει αποφανθεί ακόμα σχετικά με το ρόλο του ιού αυτού στην επιδημία της ηπατίτιδας και οι έρευνες συνεχίζονται με σκοπό να εξερευνηθούν και άλλα πιθανά αίτια.

Σήμερα, έχουμε ανακαλύψει περισσότερους από 100 διαφορετικούς αδενοϊούς. Αποτελούν εξαιρετικά κοινά παθογόνα στον άνθρωπο και επηρεάζουν συνήθως τους οφθαλμούς, τους αεραγωγούς και το έντερο, ωστόσο μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα και στο ήπαρ ή το ουροποιητικό σύστημα. Ο αδενοϊός 41 έχει συνδεθεί στο παρελθόν με ορισμένα περιστατικά διάρροιας σε παιδιά μικρής ηλικίας.

Ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν
Προς το παρόν, ο αδενοϊός 41 δεν έχει συνδεθεί ακόμα με σχέση αιτίας-αποτελέσματος με τα περιστατικά ηπατίτιδας. Δεν γνωρίζουμε επίσης αν τα παιδιά είχαν μολυνθεί παράλληλα και με άλλα παθογόνα τα οποία ενοχοποιούνται επίσης για την εμφάνιση ηπατίτιδας. Θα ήταν συνετό να γίνουν δειγματοληπτικές εξετάσεις στους πληθυσμούς από τους οποίους προέρχονται τα περιστατικά ηπατίτιδας προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει ευρεία εξάπλωση του αδενοϊού 41. Επιπλέον, οι επιστήμονες θα πρέπει να εξετάσουν το γενετικό υλικό του ιού προκειμένου να διαπιστωθεί αν έχει παρουσιάσει μεταλλάξεις. Παράλληλα θα πρέπει να ξεκινήσει μία αναζήτηση για αποτελεσματικά αντιιικά φάρμακα, τα οποία θα αντιμετωπίζουν τον συγκεκριμένο αδενοϊό.

Μέχρι να έχουμε περισσότερες απαντήσεις, οι γονείς θα πρέπει να επαγρυπνούν για την εμφάνιση συμπτωμάτων ηπατίτιδας στα παιδιά τους.