Στην Ευρώπη, αλλά και σε αρκετές χώρες του «αναπτυγμένου» κόσμου, οι κυβερνήσεις προχωρούν σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων που είχαν εφαρμοστεί για την αποφυγή της μετάδοσης της Covid-19, παρά τις επιφυλάξεις που υπάρχουν από ορισμένες πλευρές, ανάμεσα στις οποίες και εκείνες της Ευρωπαίας Επιτρόπου Υγείας, Στέλλας Κυριακίδη, η οποία είχε δηλώσει ότι «η παραλλαγή της Omicron μπορεί να είναι πιο ήπια όσον αφορά την ευαισθησία απέναντι στις λοιμώξεις για το άτομο, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να θεωρείται μια ήπια παραλλαγή. Παραμένει ακόμη ένας επικίνδυνος ιός. Το τεράστιο βάρος των αριθμών που βλέπουμε, είναι αρκετό για να προκαλέσει δυνητικά υπερφόρτωση των συστημάτων υγείας».
Σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Nature στις 18 Νοεμβρίου 2021, η πανδημία της Covid-19 θα μπορούσε να κοστίσει επιπλέον 300.000 ζωές στην Ευρώπη σε πολίτες από 19 χώρες, που είτε δεν έχουν ακόμη μολυνθεί από τον ιό είτε δεν έχουν ακόμα εμβολιαστεί.
Τα μοντέλα που χρησιμοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη μελέτη, προβλέπουν επίσης ότι η πανδημία θα μπορούσε να οδηγήσει σε περίπου ένα εκατομμύριο εισαγωγές στα νοσοκομεία της Ευρώπης, ορισμένες από τις οποίες θα συνέβαλλαν στον αριθμό των θανάτων που η μελέτη προβλέπει. Ωστόσο, οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι οι εκτιμήσεις τους είναι οι μέγιστοι δυνατοί αριθμοί που μπορεί να επιτευχθούν, υπό την προϋπόθεση ότι όλοι οι περιορισμοί κατά της πανδημίας θα αρθούν και οι επαφές μεταξύ των ατόμων θα έχουν επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα. Σύμφωνα με το Nature, η συγκεκριμένη ανάλυση δημοσιεύτηκε ως «προεκτύπωση» στον διακομιστή medRxiv και δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους επιστήμονες.
Ταυτόχρονα, σε μια πιο πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature στις 2 Φεβρουαρίου 2022, τα άτομα που μολύνονται με SARS-CoV-2 και έχουν κάνει τις τρεις δόσεις εμβολίου για την Covid-19, είναι πολύ πιο πιθανό να έχουν την παραλλαγή Omicron και όχι την παραλλαγή Delta, λόγω της ικανότητας της Omicron να αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα, σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιεύτηκαν στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα πάντα με το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, ένας τρόπος με τον οποίο ορισμένες παραλλαγές του ιού μπορούν να γίνουν κυρίαρχες, είναι η αύξηση της μεταδοτικότητάς τους, μέσω ταχύτερης αναπαραγωγής ή ενισχυμένης ικανότητας εξάπλωσης εκτός του σώματος. Μια άλλη οδός που οδηγεί στην κυριαρχία μιας μετάλλαξης, είναι η αυξημένη ικανότητα «διαφυγής» από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, το οποίο έχουν μάθει να αναγνωρίζουν – είτε μέσω μόλυνσης είτε μέσω εμβολιασμού.
Έχοντας λοιπόν υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις, σας παρουσιάζουμε τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την πανδημία, στην προσπάθειά μας να συμβάλουμε αποτελεσματικά στην καλύτερη ενημέρωση αλλά και στην καλλιέργεια ενός δημιουργικού τρόπου σκέψης, που είναι απαραίτητος για την επιστημονική κοινότητα.
Συνολικοί επιβεβαιωμένοι θάνατοι ανά εκατομμύριο ανθρώπους
Στο γράφημα 1 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τον συνολικό αριθμό επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες χώρες, από την αρχή της πανδημίας έως σήμερα. Στο γράφημα αυτό περιλαμβάνονται αναπτυγμένες χώρες από όλο τον κόσμο, χώρες με αρκετά υψηλό αριθμό θανάτων σε σύγκριση με άλλες, αλλά και χώρες με σημαντικά χαμηλότερο αριθμό θανάτων.
Αντίστοιχα, στον πίνακα 1 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τους συνολικούς θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές χώρες και σε ορισμένες χώρες από γεωγραφικές περιοχές εκτός Ευρώπης που έχουν πετύχει σημαντικά θετικά αποτελέσματα. Η κατάταξη γίνεται με βάση τον επιβεβαιωμένο αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους (από τους περισσότερους προς τους λιγότερους).
Υπενθυμίζουμε στους αναγνώστες ότι, όπως μας ενημερώνει το Our World in Data, τα γραφήματα και το πλήρες σύνολο δεδομένων για την πανδημία Covid-19 προέρχονται από το Johns Hopkins University (JHU). Ο πίνακας εργαλείων του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και το σύνολο δεδομένων συντηρούνται από μια ομάδα στο Center for Systems Science and Engineering (CSSE), η οποία τα επεξεργάζεται.
Καθημερινοί νέοι επιβεβαιωμένοι θάνατοι από Covid-19 ανά εκατομμύριο ανθρώπους
Αντίστοιχα, στο γράφημα 2 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τον ημερήσιο αριθμό επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες χώρες, από την αρχή της πανδημίας έως σήμερα. Στο γράφημα αυτό περιλαμβάνονται αναπτυγμένες χώρες από όλο τον κόσμο, χώρες με αρκετά υψηλό ημερήσιο αριθμό θανάτων σε σύγκριση με άλλες, αλλά και χώρες με σημαντικά χαμηλότερο, έως και μηδενικό, ημερήσιο αριθμό θανάτων.
Στον πίνακα 2 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τους ημερήσιους θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους στις επιλεγμένες χώρες από τον κόσμο που αναφέρονται στο γράφημα 2. Η κατάταξη γίνεται με βάση τον επιβεβαιωμένο αριθμό ημερήσιων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους (από τους περισσότερους προς τους λιγότερους).
Εμβολιασμοί
Στο γράφημα που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε το ποσοστό των εμβολιασμένων πολιτών μιας χώρας ενάντια στην Covid-19 μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 2022. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι εντύπωση μας προκαλεί το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμένων στη Ρωσία, μια χώρα που έχει δικό της εμβόλιο και παραγωγική ικανότητα να παράγει εμβόλια.
Ίσως, αν λάβουμε υπόψη μας και τα τελευταία γεγονότα που διαδραματίζονται στην περιοχή, αλλά και τους πίνακες που δημοσιεύονται και αναφέρονται στους συνολικούς και νέους επιβεβαιωμένους θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους, να μας δίνεται η ευκαιρία να κάνουμε υποθέσεις για το πώς κάποιες χώρες θέτουν τις προτεραιότητες στην πολιτική τους.
Στη συνέχεια, και λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις, ιδιαίτερα στο πεδίο των εμβολιασμών, παραθέτουμε πίνακες που συγκρίνουν, κάτω από αυτές τις νέες συνθήκες, τα ποσοστά των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων που οδηγούν σε εισαγωγές στα νοσοκομεία, στις ΜΕΘ και σε θανάτους, σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα. Τα διαγράμματα αυτά, που προέρχονται από επιλεγμένες χώρες, οπτικοποιούν τις κύριες μετρήσεις που αφορούν την πανδημία Covid-19, σε σχέση με την κορύφωση του τελευταίου κύματος, όταν ο πληθυσμός δεν είχε ευρέως εμβολιαστεί.
Οι διαφορές που μπορεί να παρουσιάζονται ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες αλλά και μεταξύ των κυμάτων της πανδημίας, μπορεί να προκύπτουν από παράγοντες όπως: ο αριθμός των δόσεων των εμβολίων που χορηγήθηκαν ανά άτομο, η ανοσία που αναπτύχθηκε από προηγούμενες λοιμώξεις, οι κυρίαρχες παραλλαγές του ιού ανάμεσα στον πληθυσμό μιας χώρας, τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού, αλλά και τα δημογραφικά στοιχεία των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί. Για παράδειγμα, σε χώρες όπου οι ηλικιωμένοι και οι πιο ευάλωτοι έχουν εμβολιαστεί με υψηλότερα ποσοστά, μπορεί να έχουν λιγότερα σοβαρά κρούσματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όρους θανάτων, εισαγωγών σε ΜΕΘ κ.λπ. Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η οργάνωση των συστημάτων υγείας διαφέρει από χώρα σε χώρα, ιδιαίτερα όσο αφορά την οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Στις σελίδες που ακολουθούν θα παρουσιάσουμε, προκειμένου να γίνουν συγκρίσεις, στοιχεία από την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Να σημειώσουμε ακόμη ότι τα δεδομένα παρουσιάζονται κατά την ημερομηνία της εκδήλωσής τους, επειδή εξαιτίας των καθυστερήσεων στην αναφορά εισαγωγών στα νοσοκομεία και των θανάτων, εμφανίζεται μια επταήμερη διακοπή, έτσι ώστε να αφαιρεθούν ημέρες με ελλιπή δεδομένα.
Ισπανία
Στην Ισπανία μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 87,8% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 83,3% του πληθυσμού, ενώ αναμνηστική δόση έχει δοθεί στο 51,3% του πληθυσμού.
Στο γράφημα 1 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τη σχέση ανάμεσα στα επιβεβαιωμένα κρούσματα, τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, τις εισαγωγές στις ΜΕΘ και τους θανάτους τις διάφορες χρονικές περιόδους της πανδημίας.
Ηνωμένο Βασίλειο
Στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 77,1% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 71,8% του πληθυσμού και αναμνηστική δόση στο 55,9% του πληθυσμού.
Αντίστοιχα, στο γράφημα 2 που ακολουθεί, μπορούμε να δούμε τη σχέση ανάμεσα στα επιβεβαιωμένα κρούσματα, τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, τις εισαγωγές στις ΜΕΘ και τους θανάτους τις διάφορες χρονικές περιόδους της πανδημίας.
Ισραήλ
Στο Ισραήλ μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 72,1% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 65,9% του πληθυσμού και αναμνηστική δόση στο 55,8% του πληθυσμού.
Ακολουθεί το αντίστοιχο γράφημα (γράφημα 3).
Γερμανία
Στη Γερμανία μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 75,6% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 74,6% του πληθυσμού και αναμνηστική δόση στο 56,1% του πληθυσμού.
Ακολουθεί το αντίστοιχο γράφημα (γράφημα 4).
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Τέλος, στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 76,3% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 66,6% του πληθυσμού και αναμνηστική δόση στο 28,2% του πληθυσμού.
- Nature: NEWS: 18 November 2021, “COVID deaths might spike in Europe”
- Nature: NEWS – 02 February 2022, “Omicron drives breakthrough infections”