Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις που ακούγονται από πολλές πλευρές, ότι αντιμετωπίζουμε την τελευταία μας μάχη με την πανδημία και με την Omicron, η Ευρώπη, διά στόματος της Επιτρόπου Υγείας της Ε.Ε., Στέλλας Κυριακίδη, φαίνεται να ακολουθεί μια πιο προσεκτική προσέγγιση. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε σε μια μικρή ομάδα δημοσιογράφων στις Βρυξέλλες η Ευρωπαία Επίτροπος Υγείας, τα τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα δεν μπορούν να προβλέψουν εάν αυτό είναι το τελευταίο κύμα της πανδημίας.
«Έχουμε δει πολλές ανατροπές κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας. Επομένως, δεν θα κάνω προβλέψεις για το πότε θα τελειώσει και αν αυτό θα είναι το τελευταίο κύμα της πανδημίας ή όχι. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι τα εμβόλια δεν μας διέψευσαν», δήλωσε.
«Η παραλλαγή της Omicron μπορεί να είναι πιο ήπια όσον αφορά την ευαισθησία απέναντι στις λοιμώξεις για το άτομο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρείται μια ήπια παραλλαγή. Παραμένει ακόμη ένας επικίνδυνος ιός. Το τεράστιο βάρος των αριθμών που βλέπουμε είναι αρκετό για να προκαλέσει δυνητικά μια υπερφόρτωση των συστημάτων υγείας», είπε.
Προσέθεσε ακόμα ότι υπάρχει αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία, ενώ υπογράμμισε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, αυτές οι εισαγωγές αφορούν νεότερους ασθενείς, ιδιαίτερα τα παιδιά.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο σχετικής αβεβαιότητας που κυριαρχεί σχετικά με τις εξελίξεις που αφορούν την πορεία της πανδημίας, σας παρουσιάζουμε τα τελευταία στοιχεία από το «Our World in Data», τα οποία νομίζουμε ότι αποτελούν αφορμή για περαιτέρω προβληματισμούς και επιστημονική έρευνα σχετικά με την αντιμετώπιση της Covid-19.
Συνολικοί επιβεβαιωμένοι θάνατοι ανά εκατομμύριο ανθρώπους
Στο γράφημα 1 μπορούμε να δούμε τον συνολικό αριθμό επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες χώρες, από την αρχή της πανδημίας έως σήμερα. Στο γράφημα αυτό περιλαμβάνονται αναπτυγμένες χώρες από όλο τον κόσμο, χώρες με αρκετά υψηλό αριθμό θανάτων σε σύγκριση με άλλες, αλλά και χώρες με σημαντικά χαμηλότερο αριθμό θανάτων.
Αντίστοιχα, στον πίνακα 1 μπορούμε να δούμε τους συνολικούς θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές χώρες και σε ορισμένες χώρες από γεωγραφικές περιοχές εκτός Ευρώπης, που έχουν πετύχει σημαντικά θετικά αποτελέσματα. Η κατάταξη γίνεται με βάση τον επιβεβαιωμένο αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους (από τους περισσότερους προς τους λιγότερους).
Όπως μας ενημερώνει το «Our World in Data», τα γραφήματα και το πλήρες σύνολο δεδομένων για την πανδημία Covid-19 προέρχονται από το Johns Hopkins University (JHU). Τον πίνακα εργαλείων του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και το σύνολο δεδομένων τα συντηρεί και τα επεξεργάζεται μια ομάδα στο «Center for Systems Science and Engineering (CSSE)».
Καθημερινοί νέοι επιβεβαιωμένοι θάνατοι από Covid-19 ανά εκατομμύριο ανθρώπους
Αντίστοιχα, στο γράφημα 2 μπορούμε να δούμε τον ημερήσιο αριθμό επιβεβαιωμένων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους σε επιλεγμένες χώρες, από την αρχή της πανδημίας έως σήμερα. Στο γράφημα αυτό περιλαμβάνονται αναπτυγμένες χώρες από όλο τον κόσμο, χώρες με αρκετά υψηλό ημερήσιο αριθμό θανάτων σε σύγκριση με άλλες, αλλά και χώρες με σημαντικά χαμηλότερο, έως και μηδενικό, ημερήσιο αριθμό θανάτων.
Στον πίνακα 2 μπορούμε να δούμε τους ημερήσιους θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους στις επιλεγμένες χώρες από τον κόσμο που αναφέρονται στο γράφημα 2. Η κατάταξη γίνεται με βάση τον επιβεβαιωμένο αριθμό ημερήσιων θανάτων ανά εκατομμύριο ανθρώπους (από τους περισσότερους προς τους λιγότερους).
Εμβολιασμοί
Τις πρώτες εβδομάδες του 2022, εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid-19 αναφέρονται καθημερινά σε όλες τις χώρες. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι αυτό το νέο κύμα λοιμώξεων έρχεται σε μια εποχή που ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στις «αναπτυγμένες» τουλάχιστον χώρες έχει εμβολιαστεί.
Θα ήταν χρήσιμο, λοιπόν, κάτω από αυτές τις νέες συνθήκες, να συγκρίνουμε τα ποσοστά των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων που οδηγούν σε εισαγωγές στα νοσοκομεία, στις ΜΕΘ και σε θανάτους, σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα. Θεωρούμε ότι τα παρακάτω διαγράμματα, τα οποία μας δίνει το «Our World in Data», μας βοηθούν να κάνουμε αυτές τις συγκρίσεις και να βγάλουμε συμπεράσματα.
Τα διαγράμματα αυτά οπτικοποιούν τις κύριες μετρήσεις που αφορούν την πανδημία Covid-19 σε σχέση με την κορύφωση του τελευταίου κύματος, όταν ο πληθυσμός δεν είχε ευρέως εμβολιαστεί. Σε αυτήν την παρουσίαση των δεδομένων, εάν τα επιβεβαιωμένα κρούσματα αυξηθούν αλλά οι νοσηλείες και οι θάνατοι αυξηθούν σε μικρότερο βαθμό, τότε είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι τα αναφερόμενα κρούσματα οδηγούν σε λιγότερες σοβαρές μορφές της νόσου και λιγότερους θανάτους.
Οι διαφορές που μπορεί να παρουσιάζονται ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες αλλά και μεταξύ των κυμάτων της πανδημίας, μπορεί να προκύπτουν από παράγοντες όπως: ο αριθμός των δόσεων των εμβολίων που χορηγήθηκαν ανά άτομο, η ανοσία που αναπτύχθηκε από προηγούμενες λοιμώξεις, οι κυρίαρχες παραλλαγές του ιού ανάμεσα στον πληθυσμό μιας χώρας, τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού, αλλά και τα δημογραφικά στοιχεία των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί. Για παράδειγμα, σε χώρες όπου οι ηλικιωμένοι και οι πιο ευάλωτοι έχουν εμβολιαστεί σε υψηλότερο ποσοστό, μπορεί να έχουν λιγότερα σοβαρά κρούσματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όρους θανάτων, εισαγωγών σε ΜΕΘ κ.λπ. Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η οργάνωση των συστημάτων υγείας διαφέρει από χώρα σε χώρα, ιδιαίτερα όσον αφορά την οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Στις σελίδες που ακολουθούν θα παρουσιάσουμε, προκειμένου να γίνουν συγκρίσεις, στοιχεία από την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Να σημειώσουμε ακόμη ότι τα δεδομένα παρουσιάζονται κατά την ημερομηνία της εκδήλωσής τους, επειδή εξαιτίας των καθυστερήσεων στην αναφορά εισαγωγών στα νοσοκομεία και των θανάτων, εμφανίζεται μία 7ήμερη διακοπή, έτσι ώστε να αφαιρεθούν ημέρες με ελλιπή δεδομένα.
Ισπανία
Στην Ισπανία, μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 86,7% του πληθυσμού και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 81,7% του πληθυσμού, ενώ η αναμνηστική δόση στο 39,4% του πληθυσμού.
Στο γράφημα 3 μπορούμε να δούμε τη σχέση ανάμεσα στα επιβεβαιωμένα κρούσματα, τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, τις εισαγωγές στις ΜΕΘ και τους θανάτους τις διάφορες χρονικές περιόδους της πανδημίας.
Ηνωμένο Βασίλειο
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 76,5% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 70,5% του πληθυσμού και η αναμνηστική δόση στο 53,8% του πληθυσμού.
Αντίστοιχα, στο γράφημα 4 μπορούμε να δούμε τη σχέση ανάμεσα στα επιβεβαιωμένα κρούσματα, τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, τις εισαγωγές στις ΜΕΘ και τους θανάτους τις διάφορες χρονικές περιόδους της πανδημίας.
Ισραήλ
Στο Ισραήλ, μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 71,9% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 65,1% του πληθυσμού και η αναμνηστική δόση στο 53,9% του πληθυσμού. (Γράφημα 5).
Γερμανία
Στη Γερμανία, μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 74,7% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 72,5% του πληθυσμού και η αναμνηστική δόση στο 49,1% του πληθυσμού. (Γράφημα 6).
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Τέλος, στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί: τουλάχιστον μία δόση στο 75,3% του πληθυσμού, και οι δύο δόσεις του εμβολίου στο 63% του πληθυσμού και η αναμνηστική δόση στο 24,8% του πληθυσμού. (Γράφημα 7).